Bozuk Para Basımıyla İlgili Yeni Gelişme! Darphane'den Şaşırtan Karar

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'nün resmi verileriyle ortaya çıktı: 2025'in son iki ayında bozuk para basımı sıfırlandı. Ekim ve Kasım aylarında hiç madeni ufaklık para piyasaya sürülmezken, bu karar piyasada merak ve tartışma yarattı. Uzmanlar, üretimin durdurulmasının ekonomik bir kriz değil, stok dengesi kaynaklı olduğunu vurguluyor. Yılın toplam basımı 509 milyon TL'yi aşarken, kısa vadede bozuk para sıkıntısı beklenmiyor.

Resmi Verilerle Doğrulandı: Darphane'nin Üretim Tablosu Ne Diyor?

Darphane'nin internet sitesinde yayımlanan "Tedavüle Verilen Madeni Ufaklık Para Miktarı" tablosu, ekim ve kasım aylarında üretimin tamamen durduğunu net bir şekilde gösteriyor. Bu iki aylık boşluk, kamuoyunda "teknik arıza mı, yoksa maliyet krizi mi?" sorularını gündeme getirdi.

Aylık Üretim Detayları (2025):

• Eylül: 54 milyon 210 bin TL değerinde madeni para basıldı ve piyasaya sürüldü.
• Ekim: Sıfır üretim – Hiçbir madeni para tedavüle girmedi.
• Kasım: Yine sıfır – İki aylık toplam boşluk oluştu.

Yılın ilk 11 ayında Darphane, toplam 509 milyon 219 bin TL değerinde madeni ufaklık para üretti. Bu rakam, 2009'dan bu yana piyasaya sürülen toplam madeni para stokunu 13 milyar 588 milyon 944 bin 976 TL'ye ulaştırdı. Yetkililer, bu stokun günlük nakit akışı için yeterli olduğunu belirtiyor.

Neden Durdu? Uzmanlar Emisyon Dengesi ve Maliyet Faktörlerini Açıkladı

Ekonomistler ve sektör uzmanları, Darphane'nin bu kararını piyasa dinamiklerine bağlıyor. Üretimin durdurulması, rastgele bir aksaklık değil, planlı bir strateji olarak değerlendiriliyor.

Uzman Görüşleri ve Olası Nedenler:

• Yeterli Emisyon: Piyasadaki madeni para miktarı, talebi karşılayacak seviyede. Yeni basım, gereksiz stok birikimine yol açabilirdi.
• Dönemsel Planlama: Darphane, talep ve dolaşım verilerine göre üretim yapıyor. Yıl sonu enflasyon ve nakit kullanımındaki düşüş, basım ihtiyacını azalttı.
• Maliyet Baskısı: Özellikle 1, 5 ve 10 kuruş gibi düşük değerli paraların üretim maliyeti (bakır-nikel fiyatlarındaki artış nedeniyle) nominal değerlerini aştı. Ocak 2025'ten beri bu paraların basımı zaten minimize edildi; 25 kuruş ise yıl boyu hiç üretilmedi.

50 kuruş için "üretim durdu" iddiaları ise eylül'de 990 bin adet basımla yalanlandı. Uzmanlar, "Kısa vadede sıkıntı yok, ama stok eridikçe izlenmeli" diyor. Esnaf ise marketlerde ve toplu taşımada küçük paraların azaldığından şikayetçi.

Piyasada Bozuk Para Sıkıntısı Yaşanır mı? İşte Beklentiler ve Öneriler

Darphane'nin bu hamlesi, nakit ekonomisinin dijitalleşmesiyle uyumlu. Ancak 5 TL madeni paranın popülerliği artsa da (2025'te 107 milyon adet basıldı), ufak paralar hâlâ vazgeçilmez. Uzmanlara göre, emisyon yeterli olduğu için ocak ayına kadar sorun çıkmaz. Yine de:

Pratik Tavsiyeler:

• Esnaf ve Vatandaşlar: Dijital ödeme araçlarını (QR kod, temassız) daha fazla kullanın; küçük paraları biriktirin.
• Gelecek Üretim: Darphane, 2026 başında talebe göre yeniden başlayacak. 1 TL en çok basılan para birimi olarak öne çıkıyor (378 milyon adet).
• Uzun Vadeli Etki: Maliyetler düşmezse, düşük değerli paralar tamamen tedavülden kalkabilir – enflasyonun gölgesinde bir değişim sinyali.